Enerji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı ve Müdafa Sanayii Başkanlığı işbirliğiyle Eti Maden ve SSTEK şirketlerinin ortaklığında “Bandırma Bor Karbür Üretim Tesisi” açıldı.
“Bor karbürün sektörlerdeki pazarı 60 milyar dolar”
Eti Maden Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Serkan
Keleşer, bor karbürün sektörlerdeki pazarının 60 milyar dolar bulunduğunu hatırlatarak,
Türkiye’nin bu şekilde büyük bir pazara açıldığını dile getirdi.
“120-150 dolarlık bor cevheri tesisten 1.100-1.200 dolara çıkıyor”
Bandırma’daki tesislerde bor cevherini borik aside (tesiri
azca, beyaz, sedef görünümde bir madde, asit borik) çevirdiklerini aktaran
Keleşer, şöyleki konuştu.
Bandırma’mız bizim düzgüsel, klasik borik asit dediğimiz ürünleri de ürettiğimiz bir yer. Bu tesislerde görmüş olduğunuz tonu 120-150 dolar olan bor cevherini borik aside çeviriyoruz. Katma kıymetini bire yedi, bire sekizlere getiriyoruz ve 1.100-1.200 dolarlara çıkıyoruz.
Ürün işlenerek kıymeti bire 7, bire 300 kat artırılıyor
Tesiste, borik asidi petrokok (ısıl kıymeti yüksek, katı
yakıt) ve grafitle (bir karbon minareli) karışmasını sağlayarak bor karbür tozu elde
edeceklerini aktaran Keleşer, şunları kaydetti:
Bu bor karbür tozundan da zırh, roket nozulu (kimyasal tepki sonrası açığa çıkan yüksek sıcaklıktaki gazların atılmasının sağlandığı yer), kumlama nozulu (basınçlı hava ile kum püskürtme işleminde kumlama hortumunun ucuna takılan ve aşındırıcı granülün istenilen şekilde ve oranda püskürtülmesini elde eden kum püskürtme memesi), yenilenebilir enerjilerde kullanılan malzemeler yapılıyor. Burada da tonu 35-45 bin dolara gelmiş bir üründen bahsediyoruz. Kısaca tonu 120-150 dolardan 1.000-1.200 dolara, 35-45 bin dolara gelen bir üründen bahsediyoruz. Kıymetini bire 7, bire 300 kat artırmış oluyoruz.
Türkiye büyük bir pazara girdi
Keleşer, bor karbür tesisinde yılda 1.000 ton üretim
gerçekleştireceklerine işaret ederek, değerlendirmesinde bulunmuş oldu.
Bu 1.000 tonluk üretim ile zırh, kumlama nozulu, roket nozulu, ekip tezgah ucu yapılacak. Dünyada ortalama bu pazarın 60 milyar dolar bulunduğunu düşünün ve biz o sektöre girmiş olacağız. Dünyanın klasik bor ürünleri 4 milyon ton, iki milyar dolarlık bir pazar. 2022 senesinde Eti Maden bu pazardan 2,674 milyon ton bor satışı yaparak ortalama 1,321 milyar dolar aldı, toplamda 2 milyar dolardan. Yüzde 63 pazar payına haiz olduk fakat bu taraftan bor karbürün sektörlerdeki pazarı 60 milyar dolar. Artık Türkiye’miz bu şekilde bir pazara açılıyor. Biz halihazırda bor karbür üreteceğiz, bor karbür son ürünleri yurt dışı firmalarının üretimiyle gerçekleşecek yada bizim firmalarımız, Türk firmalarımız.
“Bor seramik pazarına doğru bir yönelim var”
Keleşer, bor seramik pazarına doğru bir yönelimleri olduğuna
da değinerek, Türkiye’de 2023 senesinde, Cumhuriyetin 100’üncü senesinde ilk kere bordan bir kıymet zincirini tamamlanacağına vurgu yaparak şöyleki devam etti:
Örneğin şöyleki düşünün, ekip tezgahı ucu 1,25 gram, 1,5 dolar. Tona çevirdiğimizde tonu 1,2 milyon dolar. Kısaca onu 120-150 dolardan 1.000-1.200 dolara, bor karbür tozu olduğunda da 35-45 bin dolarlara, burada görmüş olduğunuz ekip tezgahı ucunda 1,2 milyon dolara geliyorsunuz. Roket nozulu yapıyorsunuz, 241 gram, 1.000 dolar, tonu 4,1 milyon dolara geliyor. Bilmiyorum anlatabiliyor muyum yapmak istediğimizi? Bizim o 2 milyar dolarlık bor klasik pazarından daha yüksek katma kıymetli, uç ürünlü bor seramik pazarına doğru bir yönlenmemiz var. Oldukça kıymetli bizim için. Türkiye’de 2023 senesinde, Cumhuriyetimizin 100’üncü senesinde ilk kere bordan bir kıymet zincirini tamamlayacağız. Cevher bizde, borik asit bizde, bor karbür tozu bizde ve zırh da yapacağız.
“Müdafa sanayisi ve uzay
havacılıkta katkı sunacak”
Bor karbür üretiminin bilhassa müdafa sanayisi ve uzay
havacılıkta ülkeye sunmuş olacağı katkıya ilişkin de Keleşer, şu ifadelerini kullandı.
Bu bahsetmiş olduğumuz ürünlerin yüzde 100’e kadarı bor karbür. Bor karbür borik asitten, o da bor cevherinden yapılıyor. Dünyanın en kaliteli, en iyi bor cevheri bizde. Bahsettiğimiz ürünleri en kaliteli, en iyi yapmak isteyenlerin Türkiye’nin borunu kullanımı gerekiyor. Kısaca bundan faydalanmamamız mümkün mü? O yüzden heyecanlı bir proje.